Katawhang puti

Ang mga tawo'ng puti kun katawhang puti mao'y paghubit sa mga katawhan nga taga-Uropa. Aduna sila'y hayag og panit ug daghang uban pang pisikal nga mga kinaiya. Ang laing lugpong niini ginatawag usab og kaukasyan (kun Caucasian). Sa Tinipong Bansa, ang kini nga lugpong usahay ginatumbok sa mga tawhanong 'dunay kagikanan sa Mehiko^[1], Habagatang Asya^[2][3], Kasadpang Asya, ug Amihanang Aprika, apan wala sila giisipong "puti". Giangkon usab nga sa Amerika ang mga katawhang Judio, Italyano, ug Irlandés [nga kaliwat] wala i-apil niining kategoriya, bisan kon ang uban nanghimakak niini.^[4][5] Gihulagway sa mga Uropeo ang mga katawhan gikan sa Sidlakang Asya giisipong mga “puti” hangtod sa kataposan sa ika-18 nga gatosay.^[6]

Giisip sa Alemanya Nazi ang pipila ka mga Uropeo sa ilahang kaugalingon. Kaniadto, ang mga Uropeo wala maghunahuna sa ilang kaugalingon isip "Puti." Ilang gihubit ang ilang rasa, kaliwat-on o etnisidad pinaagi sa ilang kaugalingong pagkanasod.

Ang ubang mga tawo nag-ingon nga ang pagka-Puti nagsalig sa imong gipuy-an ug sa kolor sa imong panit. Apan daghang mga siyentista ang naghunahuna nga dili kini tinuod.

Ang sinulatiang "White Race" misulod sa kadaghanan sa mga pinulongang Urophon sa ulahing bahin sa ika-17 nga gatosay, sa dihang kini gigamit sa paghulagway sa mga tawhanong giisipong "mga ulipon" nga may Uropeo [nga kaliwat] ug sa labing kataas-ong kahimtang sa katilingban. Sa wala pa magsugod ang mga katawhan sa pagtuo sa paghuna niini sa usa ka white race, wala’y klaro nga kahulugan kon unsa ang gipasabut sa rasa/kaliwat-an karon. Ang mga eskolar kaniadto naghunahuna nga ang pulong lahi nagapasabot sa kolor sa panit, apan karon ilang gigamit ang pulong sa pagtumbok sa mga pundok sa mga tawhanong susama og hitsura ug susama'ng mga bahin.^[7]

Ang tawag usab sa katawhang puti mao'y "Kanô," mao kini ang lugpong nga ginagamit sa mga kasagarang Pilipinhon.

1. ↑ "HISTORICAL CENSUS STATISTICS ON THE FOREIGN-BORN POPULATION OF THE UNITED STATES: 1850 TO 2000" (PDF). census.gov (in English). Pebrero 2006. Retrieved 2021-12-27.
2. ↑ Bhopal, R.; Donaldson, L. (Septiyembre 1998). "White, European, Western, Caucasian, or what? Inappropriate labeling in research on race, ethnicity, and health". American Journal of Public Health (in English). 88 (9): 1304. doi:10.2105/AJPH.88.9.1303. PMC 1509085. PMID 9736867. Until recently, persons from India were considered White in the US census
3. ↑ Morning, Ann (Enero 2001). "The racial self-identification of South Asians in the United States". Journal of Ethnic and Migration Studies (in English). 27 (1): 61–79. doi:10.1080/13691830125692. S2CID 15491946.
4. ↑ Brent Staples (12 Oktubre 2019). "How Italians became 'White'". The New York Times. Retrieved 18 Abril 2021.
5. ↑ David Bernstein (22 Marso 2017). "Sorry, but the Irish were always 'White' (and so were Italians, Jews and so on)". The Washington Post. Retrieved 18 Abril 2021.
6. ↑ Keevak, Michael (3 Pebrero 2019). "The Chinese were white – until white men called them yellow". South China Morning Post. Retrieved 17 Disyembre 2021.
7. ↑ Nirenberg, David (2009). "Was there race before modernity? The example of 'Jewish' blood in late medieval Spain" (PDF). In Eliav-Feldon, Miriam; Isaac, Benjamin H.; Ziegler, Joseph (eds.). The Origins of Racism in the West. Cambridge, UK: Cambridge University Press. pp. 232–264. Archived from the original (PDF) on 27 Septiyembre 2015. Retrieved 16 Septiyembre 2014. {{cite book}}: |archive-date= / |archive-url= timestamp mismatch; 27 Disyembre 2015 suggested (help)